تحولی در صنعت کشاورزی با معرفی کودهای شیشه‌ای

کودهای شیمیایی رایج به‌دلیل انتشار ترکیبات مضر در آب و هوا، از جمله عوامل اصلی آلودگی محیط‌زیست محسوب می‌شوند. اما اکنون، دانشمندان با توسعه کودهای شیشه‌ای با رهش پایدار، راهکاری نوین و کارآمد برای رفع این معضل ارائه داده‌اند.

مشکلات زیست‌محیطی کودهای سنتی

کودهای زراعی معمولا به شکل مایع، پودر یا گرانول به خاک اضافه می‌شوند. این ترکیبات به‌طور کامل جذب گیاه نشده و بخش قابل توجهی از آن‌ها به لایه‌های زیرین خاک نفوذ می‌کنند و منابع آبی را آلوده می‌سازند.

خبر روز: این فرآیند می‌تواند منجر به شکوفایی جلبکی در منابع آبی شده و اکوسیستم‌های آبی را به خطر بیندازد. از سوی دیگر، بخشی از کودها در اثر تبخیر، گازهای گلخانه‌ای مانند اکسید نیتروژن (N₂O) را وارد جو کرده و در تغییرات اقلیمی نقش دارند.

کارایی پایین و هزینه‌های اضافی برای کشاورزان

 علاوه بر تأثیرات زیست‌محیطی، کودهای معمولی اغلب بازدهی مطلوبی ندارند، چرا که بخش قابل توجهی از مواد مغذی آن‌ها به ریشه گیاهان نمی‌رسد.

این امر باعث می‌شود کشاورزان ناچار شوند چندین بار کوددهی انجام دهند که نه‌تنها هزینه‌های مالی و نیروی کار را افزایش می‌دهد، بلکه آلودگی‌های بیشتری نیز به محیط زیست وارد می‌کند.

کودهای شیشه‌ای؛ راه‌حلی نوین و کارآمد

یک گروه از دانشمندان برزیلی برای حل این مشکلات، مهره‌های شیشه‌ای ویژه‌ای را تولید کرده‌اند که حاوی ترکیبات مغذی مورد نیاز گیاهان از جمله فسفر، کلسیم و پتاسیم است.

این مهره‌ها که از شیشه اکسیدی محلول در آب ساخته شده‌اند، به ذراتی با اندازه ۰.۸۵ تا ۲ میلی‌متر آسیاب شده و قابلیت آزادسازی تدریجی مواد مغذی را دارند. به‌دلیل این رهش کنترل‌شده، میزان جذب مواد مغذی توسط گیاهان افزایش یافته و از هدررفت آن‌ها جلوگیری می‌شود.

نتایج آزمایش‌های گلخانه‌ای؛ افزایش چشمگیر عملکرد گیاهان

برای بررسی اثربخشی کودهای شیشه‌ای، محققان آزمایشی را روی چمن پالیسید (Palisade) انجام دادند. در این آزمایش، زمین‌های زراعی تنها یک بار با کودهای شیشه‌ای یا کود مایع تغذیه شدند. پس از ۴۵ روز، برداشت اولیه انجام شد و سپس در چهار مرحله دیگر، هر ۳۰ روز یک‌بار، گیاهان مجدداً برداشت شدند.

نتایج نشان داد که زمین‌های کوددهی‌شده با مهره‌های شیشه‌ای، در مجموع پنج برداشت، حدود ۷۰ درصد زیست‌توده بیشتری نسبت به زمین‌های تغذیه‌شده با کود مایع تولید کردند.

حفظ سلامت خاک و گیاهان

یکی دیگر از مزایای این کودها، سازگاری کامل آن‌ها با محیط زیست است. آزمایش‌های سم‌شناسی زیست‌محیطی روی بذرهای کاهو و پیاز نشان داد که کودهای شیشه‌ای هیچ اثر منفی بر نرخ جوانه‌زنی یا سلامت سلولی گیاهان ندارند. همچنین، این مهره‌های شیشه‌ای هنگام حل‌شدن در خاک، به‌طور ایمن جذب شده و هیچ ماده مضری باقی نمی‌گذارند.

بهبود رشد گیاهان از طریق هوادهی بهتر

علاوه بر تغذیه بهینه، این کودهای نوین می‌توانند از طریق بهبود تهویه خاک نیز به رشد بهتر گیاهان کمک کنند. تحقیقات پیشین نشان داده است که ذرات شیشه‌ای بازیافتی می‌توانند اکسیژن‌رسانی به ریشه‌ها را افزایش داده و هم‌زمان، رطوبت خاک را در سطح بهینه حفظ کنند. این ویژگی، کودهای شیشه‌ای را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کشاورزی پایدار تبدیل کرده است.

گامی نو در مسیر کشاورزی پایدار

با توجه به مزایای متعدد این کودها، از کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی گرفته تا افزایش بهره‌وری محصولات زراعی، کودهای شیشه‌ای می‌توانند به یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی در زمینه کشاورزی تبدیل شوند. در صورت تجاری‌سازی گسترده، این فناوری نوین می‌تواند راهکاری مؤثر برای توسعه کشاورزی پایدار و کاهش وابستگی به کودهای شیمیایی مخرب باشد.

منبع: لوپ بازار